Beden dismorfik bozukluğu; ferdin beğenmediği bir fizyolojik hususi durumunu kafaya takıp bununla
aşırı uğraşması olarak ortaya çıkan bir ruhsal rahatsızlık. Psikolog ve Aile Danışmanı
Ebru Özer Özkul, bu rahatsızlığı olanların karşı cinsle sağlıklı iletişim kuramadığını
belirterek, hastaların büyük çoğunluğunun bekar veya boşanmış kişiler bulunduğunu dile
getirdi.
Herkesin kendince beğenmediği fizyolojik bir özelliği var. Kimimiz burnunu, kimi saçını küçümsüyor.
Erkekler daha kaslı, hanımefendiler ise daha cılız görünmek için çaba sarf ediyorlar. Bu vaziyet bir yere kadar
düzgüsel. Ancak ferdin kendini beğenmeme durumu aşırıya kaçtığında, devamlı kusur olduğuna inandığı
fiziksel özelliğinizi düşünüp, bunu gizlemek ve düzeltmek için çaba sarf ettiğinde hayatı alt üst oluyor.
Kişi sosyalleşemiyor, düzgüsel yaşamını sürdüremez duruma geliyor. Buna psikolojide “Beden dismorfik
bozukluğu” deniyor.
Psikolog ve Aile Danışmanı Ebru Özer Özkul, beden dismorfik bozukluğunun; kişilerin sosyal
yaşantısını olumsuz etkilediğini, hatta kişilerin karşı cinsle sağlıklı iletişim kuramadıkları için
evlenemediklerini veya evliliklerini sürdürmekte zorluk çektiklerini söyledi. Özkul, yurt dışında
yapılan bir araştırmada; gövde dismorfik bozukluğu olan kişilerin yüzde 83’ünün bekar, yüzde 7’sinin
boşanmış ve ancak yüzde 10’unun evli olduklarının belirlendiğini anlatım etti. Ebru Özer Özkul,
Türkiye’de yapılan araştırmalarda da benzer sonuçlarla karşılaşıldığını belirterek, evli hasta oranının
bir araştırmada yüzde 26, diğerinde ise yüzde 15 çıktığını bildirdi.
Dizilerin ve Sosyal Medyanın Olumsuz Etkisi Var
Dizilerde fit ve kaslı erkekler ile ince güzel hanımefendilerin toplumda bir idealizasyon algısı yarattığını
kaydeden Ebru Özer Özkul, toplumsal medyada daha iyi, daha güzel, daha kusursuz, daha mükemmel
görünme isteğinin de gövde dismorfik bozukluğunu tetiklediğini dile getirdi.
Beden dismorfik bozukluğunu düzeltmek için bilişsel davranışsal terapileri tercih ettiklerini kaydeden
Özkul, rahatsızlığın erken ayrım edildiğinde rahat çözüldüğünü, uzun süre devam ettiğinde ise benlik
haline gelebildiğini ve tedavisinin zorlaştığını söyledi.
Psikolog ve Aile Danışmanı Ebru Özer Özkul “Beden dismorfik bozukluğu” mevzusunda şu detayları verdi:
Beden Dismorfik Bozukluğu Olan Kişilerin Özellikleri:
- Yüzde 93’ü yüz ve baş bölgesinde bir fizyolojik hususi durumunu burun kıvırıyor.
- Kusur olduklarını düşündükleri fiziksel özellikleriyle aşırı uğraşıyorlar, bu kusuru gizlemek için
kompulsif abartılı, tekrarlayan davranışlarda bulunuyorlar.
- Sık sık aynada kendilerini test ediyorlar.
- Kendilerini ülkü görünüme, ölçülere getiremediklerinde ferdin sıkıntısı daha da artıyor,
depresyona giriyorlar.
- Yüzde 92’sine başka bir psikolojik bozukluk eşlik ediyor. En sık görüleni depresyon. Sonra obsesif
kompulsif bozukluk geliyor. Yüzde 23’ünde intihar düşüncesi gelişiyor. Paranoya ve şizofrene
kayan sanrısal davranışlar gösterenler de var
- Takıntılı oldukları fiziksel durumları ile alakalı dermatolog, estetik cerrah, diyetisyen şeklinde
uzmanların kapısını aşındırıyorlar.
- Kadınlar gövde dismorfik bozukluğunu nispeten erken ayrım ederken, erkekler davranışlarını
normal zannederek çok daha ileri yaşlarda fark edebiliyor.
- Hastalar “fobik kaçınma” davranışı gösteriyorlar. Yani kendilerini eksik ve kusurlu gördükleri
için sosyal ortamlara girmekten kaçınıyorlar. Buna karşın sosyal medyada çok fazla zaman
geçiriyorlar. Gerçek hayatta sosyalleşemeyince sosyal medyaya yöneliyorlar.
- Gerek gerçek hayatta gerekse sosyal medyada beğenmedikleri fizyolojik özelliklerini saklama
çabası içindeler.
- Kadınlarda gövde ölçüleri ile alakalı takıntılar da oldukça fazla. Bu hastalarda anoreksiya (gayri muntazam
ve az yeme bozukluğu) gözlemleniyor. Çevredekiler şişman olmadığını söylese, hatta doktoru
diyetisyeni kilosunun normal bulunduğunu anlatım etse bile reddediyorlar.
- Bazı adam hastalarda bigoreksiya olarak adlandırılan kaslı vücuda haiz olma takıntısı var.
Daha az yağ kütlesine haiz olmayı arzulayıp vücutlarındaki kas kütlesini artırmaya
çalışıyorlar. Bunun için spor salonlarında çok vakit geçiriyorlar. Kas yapmak için aşırı yeme
gibi bir beslenme bozukluğu görülüyor.
- Ergenlik yaşındaki gençlerde okula gidememe, dostlarıyla görüşmeme şeklinde aşırıya kaçan
davranışlar yoksa bu tür takıntılar daha normal karşılanıyor.
- Beden dismorfik bozukluğunun ortaya çıkmasında aile ve partnerin tesiri var. Ayrıca
mükemmeliyetçi kişiliğe haiz insanlarda daha çok görülüyor.
